Ochrona przejawów kultury tradycyjnej

Trwają prace WIPO nad ustaleniem standardu ochrony folkloru

W dniach 15-24  lipca odbyła się 25. sesja Międzyrządowego Komitetu WIPO ds. Własności Intelektualnej i Zasobów Genetycznych, Wiedzy Tradycyjnej i Folkloru (WIPO IGC). Podczas sesji dyskutowano na temat standardu ochrony tradycyjnych przejawów kultury, czyli folkloru, oraz rekomendacji dotyczących przyszłych prac komitetu.

Przede wszystkim negocjacje dotyczyły: celów i zasad ochrony, definicji jej przedmiotu, definicji beneficjenta (ludność rdzenna lub społeczności lokalne) , zakresu przyznanych beneficjentom praw lub środków ochrony oraz dozwolonego użytku. Uczestnicy sesji dyskutowali również o charakterze i rodzaju naruszeń interesów ludności rdzennej, przyznaniu beneficjentom praw ekonomicznych o charakterze sui generis ( niezależnych od ochrony prawnoautorskiej opisanej w traktach) oraz ochronie domeny publicznej.

W dalszym ciągu nie została jednak  podjęta decyzja  dotycząca kształtu, jaki przybierze dokument tj. czy będzie on wiążącym traktatem czy niewiążącymi rekomendacjami  lub prawem modelowym. Sesja IGC zakończyła się także bez przyjęcia rekomendacji dla Zgromadzeń Ogólnych WIPO odnośnie przyszłości procesu i dalszych prac nad instrumentami prawnymi ws. zasobów genetycznych (np. gatunków roślin, które powstały na skutek działalności ludności rdzennej), wiedzy tradycyjnej (dotyczącej np. lokalnych medykamentów lub ziołolecznictwa ) i folkloru. Nie podjęto  decyzji, czy wszystkie trzy kwestie zostaną uregulowane w ramach jednego instrumentu prawnego, czy powstaną trzy odrębne. Rozbieżności stanowisk  uczestników sesji dotyczą także: treści dokumentów, ich charakteru prawnego,  czasu prac, liczby sesji roboczych, celowości dodatkowych prac analitycznych dokonywanych przez Sekretariat WIPO oraz celowości zwołania konferencji dyplomatycznej.

Polska reprezentuje w dyskusji 17 państw Europy Środkowej i bałtyckich (CEBS). W odniesieniu do treści projektu instrumentu dotyczącego ochrony folkloru Polska podkreśliła, iż dla grupy niezmiernie ważne jest zachowanie wolności prezentowania kolekcji etnograficznych przez archiwa, biblioteki, muzea oraz instytucje kultury.  Polska  zgłosiła również wątpliwości dotyczące stosowania występujących w projekcie terminów oraz zaproponowanych kryteriów ochrony.

Grupa poparła podejście, zgodnie z którym najpierw powinien zostać wyraźnie zdefiniowany przedmiot ochrony  i jej beneficjenci, a dopiero później powinien zostać wskazany zakres praw lub środków ochrony.  

Komitet został powołany w 2000 roku jako forum polityczne Światowej Organizacji Własności Intelektualnej. Dyskusje, które odbywają się na nim, mają dotyczyć  ochrony przejawów kultury rdzennej ludności. Zgodnie z mandatem udzielonym przez Zgromadzenia Ogólne WIPO na dwuletni okres (2012/2013) komitet pracuje nad tekstami projektów międzynarodowych. Chodzi o instrumenty prawne, które mają zapewnić odpowiedni poziom ochrony zasobów genetycznych, wiedzy tradycyjnej i tradycyjnych przejawów kultury.
 

MATERIAŁY DO POBRANIA:

Projekt dokumentu